23/09/2018: HARIG WILGEROOSJE EN RODE SPOORBLOEM
Zacht en zonnig weer, wel nogal veel wind, maar het fietsen langs de Dender liet me weer toe de magentakleurige kroonblaadjes van de nog bloeiende Harige wilgeroosjes of Epilobium hirsutum op de oever te bewonderen. Het was half september en de bloei liep wel naar z’n eind. Maar toch trokken de 4 regelmatige ronde kroonblaadjes mijn aandacht samen met de vierspletige totaal witte stempel in het midden. De bloempjes van het harig wilgeroosje zijn buiten de magentakleur, totaal verschillend van de wilgeroosjes in het bos en op grote ruigten: Epilobium angustifolium-Chamerion angustifolium. Op 23/7/2018 heb ik een artikel gewijd aan deze ‘WILGEROOSJESPRACHT’ in deze blog en op de bijstaande foto kan men het verschil tussen beide bloemen goed zien. De harige wilgeroosjes hebben, zoals de naam doet vermoeden, zachtbehaarde stengels en bladeren. Deze bladeren staan meestal tegenover mekaar aan de stengel en het middelste blad lijkt de stengel een beetje te omvatten als een tedere omhelzing. Deze harige soort is meestal ter hoogte van water te vinden en dus ook langs rivieren. Deze redelijk breeduitgroeiende plant kan 0,8 tot 1,8 meter hoog groeien.
“Hier trappen we weer
langs t’zonweerkaatsend waterl
tegen de wind in.”
“Heerlijk peddelend
langs ‘t water met ‘t opfleurend
Harig wilg’roosje.”
“Ook Rode spoorbloem
staat er vreemd genoeg graag
pootje te baden.”
Over de Rode spoorbloem of Centranthus ruber, die ik naast het Harig wilgeroosje op het aquarelletje heb geschilderd, wil ik ook nog even iets kwijt. De oudere benaming is Rode Valeriaan zoals het nog steeds in het Engels wordt genoemd: Red Valerian. Toen we verleden jaar in juni enkele mooie tuinen in Zuid-Engeland bezocht hebben met o.a. de bekende tuin van Vita Sackville-West te Sissinghurst, zag ik in the Maut, de redelijk brede beek die deze prachtige tuin half omringt, ook Rode spoorbloem of Rode valeriaan groeien alsook op de oever. Hier aan de Dender zag ik ze dus eveneens op de oever en sommige planten stonden echt met de wortels in het water, weliswaar op een cementachtige ondergrond, als versteviging van de brug die er juist naast gebouwd was. Op Wikipedia en andere sites las ik dat de Rode spoorbloem bij voorkeur op ‘droge’ kalkgrond voorkomt... Volgens de naam van de Orde (Dipsacales), waartoe de plant behoort, lijken de planten die tot deze orde behoren, dorstige planten te zijn. ‘Dipsa’ of ‘Dipsie’ betekent immers ‘dorstig’. Ik leidt dit af van het medische woord polydipsie, waarbij patiënten veel dorst hebben en veel drinken bij bepaalde aandoeningen. Dit is onder andere een symptoom bij een patiënt die diabetes aan het ontwikkelen is. Bij het opzoeken van deze Ordenaam ‘Dipsacales’ heb ik echter geen achtergrond gevonden die daarop kan wijzen, behalve op een Engelstalige site waar sprake was dat sommige planten die tot deze Orde behoren, graag op vochtige en zelfs moerasachtige plaatsen staan en veel kamperfoelies, waartoe de Rode spoorbloem behoort, bevinden zich van nature toch ook in bossen. Ik ben natuurlijk geen plantkundige maar misschien kan een lezer, die daar meer over weet, even reageren om mij en andere mensen die geïnteresseerd zijn, uit het ongewisse te helpen? Dat zou ik heel erg appreciëren.
De plant wordt ongeveer 30 tot 80cm hoog en bloeit van mei tot augustus (maar ik heb ze dus nog zien bloeien rond half september). De rode bloemen groeien in tuilen en onderaan het bloemetje hebben ze een kleine spoor. De stengel en de bladeren zijn eerder blauwgroen en de bladeren staan overstaand aan de stengel. En... voor de kookliefhebbers onder ons: stengels en bladeren zijn als salade rauw eetbaar of ook nog door ze kort te koken. De wortels kunnen in de soep gebruikt worden.
Soort: EPILOBIUM HIRSUTUM of HARIG WILGEROOSJE:
{Klasse:Spermatopsida of zaadplanten}(Familie: Onagraceae of Teunisbloemenfamilie)[Orde: Myrtales] Geslacht: Epilobium of Basterdwederik.
Harig wilgeroosje, Épilobe hirsute, Zottiges Weidenröschen, Hairy willowherb.
Soort: CENTRANTHUS RUBER of RODE SPOORBLOEM. Werd vroeger ook Rode valeriaan genoemd:
{Klasse: spermatopsida of Zaadplanten}(Familie: Caprifoliaceae of kamperfoeliefamilie)[Orde: Dipsacales] Geslacht: Centranthus
Rode spoorbloem, Centranthe rouge, Rote Spornblume, Red valerian.
